Kunst als therapie

Kunst als therapie

“There is no such thing as great art per se, only art that works for you.”

Art is Therapy. Het Rijksmuseum is stoutmoedig geweest. Het heeft de inmiddels door de gevestigde orde enigszins gekleineerde filosofie van Alain de Botton in de praktijk gebracht door een spoor van reusachtige geeltjes door het museum te trekken met daarop leuzen als ‘Er zal nooit iets veranderen’ en ‘Ik kan het niet meer aan. Ik wil mijn mamma, al ben ik 44 en een half.’ De geeltjes zijn bedoeld om de bezoeker van het Rijksmuseum aan te sporen de tentoongestelde werken als therapie tot zich te nemen. Filosofische graffiti noemen ze het in de catalogus die eveneens oogt als een blok geeltjes. Ontwerpster Irma Boom koos bewust voor een vorm die het vluchtige en speelse karakter van de ‘show’ of ‘interventie’ zoals de Botton de expositie noemt, laat zien.

Op het nippertje boekte ik een rondleiding bij The School Of Life in Amsterdam en ik vond het leuk! Dat er kritiek is lijkt me wenselijk; zo blijft de manier waarop we naar kunst geacht worden te kijken tenminste onderwerp van gesprek. Daarmee laat ik graag in het midden of de kritiek terecht is. Of zal ik me er zachtjes over uitlaten… Ik vind de kritiek wat star. De critici lijken zich niet te willen herkennen in de kwalen waarover gesproken wordt en beledigd in hun verworven status als kunstaanschouwer. Wie denkt de Botton wel te zijn?

Alsof hij voor iedereen spreekt schrijft hij bij een schilderij van Adriaan de Lelie: ‘We weten vaak niet honderd procent zeker wat we nou eigenlijk verondersteld worden te doen in een kunstmuseum (behalve zacht praten en de naam van de schilder opzoeken), en door dit gebrek aan een doel vervelen we ons snel.’ Zouden al die mensen die in rijen voor de musea staan zijn niet weten wat ze daar komen doen? Zouden die zich zo snel vervelen? Zou dit niet eerder een geval van projectie zijn? Krijgen we hier niet zicht op een kwaal (‘sickness’) van Alain de Botton: dat het iemand is die zich wel erg snel verveelt?

(Carel Peters, Vrij Nederland)

Nou. Goed. Ik ben wel enthousiast. De rondleiding langs ongeveer 12 (van de meer dan 100 van geeltjes voorziene) werken werd door Aart Goedhard verzorgd. De afstand tussen mij en de kunst werd kleiner en de betrokkenheid groter. De ‘kwalen’ op de reusachtige geeltjes nodigden me uit om in de betreffende kwaal te stappen en van daaruit te ontdekken wat het werk voor me deed. Eens niets te hoeven vinden of weten van het kunstwerk vond ik een verademing. Het recept dat de Botton voorschrijft is niet pretentieus, maar juist intiem en persoonlijk. Kijk bijvoorbeeld naar dit schilderij:

Oorlogsschepen tijdens een storm. Ludolf Bakhuysen, ca. 1695
Rijksmuseum, Oorlogsschepen tijdens een storm, Ludolf Bakhuysen, ca. 1695.

Het geeltje zegt:

Dit schilderij is een eerbetoon aan ontwerp en ervaring. De oudere zeemannen op het schip zeggen lachend tegen het groentje: ‘Ach jochie, vorig jaar nog, voor de kust van Jutland, dat was pas een storm!’ En ze geven hem vaderlijk speels een klap op de schouder (…). We zijn beter in staat met moeilijkheden om te gaan dan we denken.

Hoop dus. Kunst als therapie. Zo kun je met je museumkaart nog eens geld besparen. Hoewel… Ik stel voor dat je bij chronische ongelukkigheid toch even langs de dokter gaat. Waag bij tijdelijke kwalen als liefdesverdriet, winterblues en piekerigheid daarentegen eens een bezoek aan het museum. Wie weet welke wonderen dat doet?

De rondleidingen zijn sinds kort weer te boeken via The School Of Life.

Tot slot: het praatje van de Botton in het Rijksmuseum:

En het boek:

Ben je benieuwd naar zelfhulpboeken die jou een stap verder kunnen helpen? De boeken op deze site zijn geselecteerd op kwaliteit. Kijk gerust nog even rond op zelfhulpboeken.com en lees de artikelen of bezoek de online boekenkast | webshop. Je kunt ook gratis leestips aanvragen. 

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.